Terug naar overzicht
Terug naar overzicht

Ergonomie in de zorg

Ergonomie in de zorg

In de zorg neemt de werkdruk al jaren toe. Ook het ziekteverzuim in Nederland is ongekend hoog. Het eerste kwartaal van 2020 was het verzuim in de zorg met 6,7% (CBS, 2020) het hoogst ten opzichte van de laatste 17 jaar. Wij zien dat het werk onevenredig verdeeld wordt tussen meer belastbare medewerkers en minder belastbare medewerkers. 85 procent van de medewerkers in de zorg ervaren fysieke klachten (IZZ e. E., 2014). In deze blog lees je hoe ergonomie niet alleen invloed heeft op de fysieke belasting maar ook op de werkdruk en werkplezier.

Top-houding voor minder klachten

Statische belasting, ofwel het werken in moeilijke houdingen komt veel voor in de zorg. Statische belasting wordt ook expliciet benoemd in de praktijkrichtlijnen VVT (praktijkrichtlijnen zorgverleners, 2020).

Als je altijd in een optimale houding werkt dan komt statische belasting bijna niet voor. Maar hoe doe je dat?
Door in een top-houding te werken, rechtop, armen langs je lichaam, ellebogen in 90 graden, duimen omhoog heb je een optimale houding.

Minder fysieke belasting met de juiste hulpmiddelen

De praktijk lokt je echter uit tot andere houdingen. Door gebruik te maken van de materialen zoals een hoog-laagverstelling van een bed of douchestoel, of het werk naar je toe te halen kan je vaker optimaal werken. Lukt het niet om in een top-houding te werken dan kan je onderzoeken of je jouw houding kan ondersteunen.

Voorbeelden hiervan zijn:

Minder kracht

Bij verplaatsen binnen de grenzen van het bed en tijdens transfers wordt er veel kracht gebruikt. Ga ervan uit dat een transfer of verplaatsing met minimale kracht zou moeten plaatsvinden. Lukt dat niet onderzoek dan of er betere manieren zijn.

  • Werk rustig en maak gebruik van de zwaartekracht
  • Werk vanuit een optimale houding (verstellingen gebruiken)
  • Neem geen (deel)handelingen over die een cliënt nog zelf kan
  • Gebruik hulpmiddelen die de inspanning kunnen verminderen zoals glijlakens en tilliften. En volg praktijkrichtlijnen VVT (praktijkrichtlijnen zorgverleners, 2020)
  • Evalueer of je wel het handigste hulpmiddel gebruikt.
  • Zorg ervoor dat je er ook goed mee om kan gaan.

Beeldschermwerk is ook werk

Als je meer dan 2 uur per dag voor het werk gebruik maakt van een beeldscherm dan ben je een beeldschermwerker. (arbeidsomstandighedenregeling, 2018) Ongemerkt maken we per dag heel wat uren gebruik van een beeldscherm bijvoorbeeld voor dossiers, communicatie, boodschappen etc.

Vaak gebruiken we beeldschermwerk als rustmoment of we doen het even tussendoor. Maar beeldschermwerk is serieus werk waarbij er een verhoogd risico is op fysieke klachten. Maak daarom gebruik van de instellingen van de werkplek. Stel je tafel en stoel goed in, gebruik je rugleuning en de armleggers en werk ook hier zo veel mogelijk in een optimale (top!) houding.

In mijn blog over thuiswerkplekken lees je veel tips die ook van toepassing zijn op jouw werkplek.

Producten voor slimmer en effectiever werken

Er gaat heel veel tijd verloren bij het ophalen van hulpmiddelen (tijdvreters). Dit is één van de oorzaken waarom hulpmiddelen niet altijd worden gebruikt. Onderstaand voorbeelden van hulpmiddelen waarmee je juist slimmer en efficiënter kan werken. Per tijdvreter geven we handige tips en oplossingen.

Efficiëntie bij aanvragen en aanbrengen van een antidecubitus matras

Het wisselen van een matras kan behoorlijk belastend zijn voor client en medewerker. Daarnaast is het zonde als er veel tijd verloren gaat in reiniging, logistiek en transport. Repose matrassen bieden in deze situatie de uitkomst. Pak een matras van de plank en zet deze direct in, geschikt voor hergebruik of eenmalig gebruik. Specialistische reiniging en aanvragen is overbodig. Deze matrassen zijn zelfs aan te brengen terwijl de cliënt in bed blijft liggen.

Elimineer het aanbrengen van een glijlaken of rollaken

Om een client makkelijk te verplaatsen binnen de grenzen van het bed kan een glijlaken of rollaken handig zijn. Het aanbrengen van een rollaken is een vaardigheid en kost tijd. Door gebruik te maken van een permanent glijlaken ligt het laken als beddengoed op het bed. De cliënt kan hierdoor vaker zelfstandig de houding corrigeren, de medewerker heeft het laken altijd paraat, het laken hoeft niet meer aangebracht te worden. Een grote winst in zelfstandigheid, tijdswinst en het bevorderd goed gebruik van materialen en daarmee weer winst in fysieke belasting.

Geen sta-in de weg en tijdsverlies bij gebruik van een tillift

Een klassieke tillift wordt gebruikt bij meerdere cliënten, er gaat veel tijd verloren bij het wachten op een beschikbare tillift of het ophalen van een tillift.. Een tillift neemt veel ruimte in beslag zowel in opslag als tijdens gebruik. Een plafondlift is een efficiënt alternatief. De lift is beschikbaar daar waar je hem gebruikt. Kostbare tijd wordt nu besteed aan de cliënt en niet aan materialen. Daarnaast is er geen ruimte nodig op de vloer voor het plaatsen of verrijden van de lift. Een plafondlift is een zeer efficiënt hulpmiddel voor het besparen van tijd en ruimte.

Werkplezier en efficiëntie met de juiste middelen

In deze blog heb je gelezen hoe ergonomie een positieve invloed kan hebben op de medewerker. Minder fysieke belasting, tijdswinst en efficiëntie zijn logische gevolgen. Wij zien het resultaat graag terug in het werkplezier van jouw medewerkers en collega’s. Wil je meer inspiratie voor gezond werken of advies specifiek voor jouw organisatie? Maak een afspraak met onze ergonomisch adviseur.


Bronnen

Arbeidsomstandighedenregeling, R. (2018, 02 10)
CBS (2020, 07 29)

Dijk, V. (2011). Het model van arbeidsbelasting . In C. Kuiper, & M. B. Yvonne Heerkens, Arbeid en Gezondheid, een handboek voor paramdeici en arboprofessionals (pp. 151, 152). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
IZZ. (2017, 05 08)

praktijkrichtlijnen zorgverleners. (2020, 07 29). Opgehaald van arbocatalogus VVT
Linda Ten Katen
Linda Ten Katen

Linda is adviseur arbeid en gezondheid en heeft niet alleen affiniteit met ergonomie, maar ook met de zorg. Ze vindt dat de werkomgeving in de zorg een positieve impuls nodig heeft waardoor met minder mensen meer werk kan worden verricht. Linda licht toe: “Met slimme oplossingen voor tillen, transfers, werken op hoogte en de inrichting van zorgorganisaties kan er veel efficiënter én effectiever gewerkt worden.” Ze verzorgt ook veel workshops namens Health2Work.

Ga naar alle blog berichten van Linda

Relevante blog posts

Gezond werken aan bed
Gezond werken aan bed

Werk je in de zorg en verleen je veel zorg aan bed? Dan weet je als geen ander hoe belangrijk het is rekening te houden met je werkhouding. Wat is een goede werkhouding en ...

Hygiëne en fysieke belasting in de zorg
Hygiëne en fysieke belasting in de zorg

Op dit moment is de druk op de zorg ongekend hoog en daarmee ook de fysieke belasting. Hulpmiddelen zijn noodzaak om het werk vol te houden. Daarnaast zijn de risico’s op k...

Anti-decubitus ten tijde van Covid-19
Anti-decubitus ten tijde van Covid-19

Decubitus is een ernstige aandoening welke veel voorkomt als mensen ernstig ziek zijn of inactief. Decubitus ontstaat door krachten op het lichaam zoals druk en schuifkrach...