Vlaamse volwassen brengen gemiddeld 57% van hun tijd zittend door. Het is al een geruime tijd bekend dat onvoldoende lichaamsbeweging ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Maar dat het lange zitten (sedentair gedrag) eveneens gezondheidsrisico’s kent, onafhankelijk of iemand voldoende sport of beweegt, is nog vrij onbekend!2 Ons werk is een belangrijke bron van het lange zitten, we kunnen spreken van een nieuw arbeidsrisico.
Wat is sedentair gedrag?
Sedentair gedrag omvat alle activiteiten die je uitvoert in zittende of liggende houding. Het zijn activiteiten met een laag energieverbruik. Denk bijvoorbeeld aan tv-kijken, computeren, gamen of internetgebruik, zittend werk, zittend les volgen, gemotoriseerd transport. Je vertoont sedentair gedrag als je een activiteit uitvoert die weinig energie kost, terwijl je zit of ligt, maar niet slaapt. Het is niet hetzelfde als het ontbreken van voldoende lichaamsbeweging. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat veel zitten de kans op vroegtijdig overlijden vergroot. Mensen die meer dan 8 uur per dag zitten, hebben een 10% tot 27% hogere kans op eerder sterven, ten opzichte van mensen die minder dan 4 uur per dag zitten.
Beperk het lange zitten op je werk
Zittend werk in combinatie met onvoldoende bewegen geeft een grotere kans op verzuim en heeft invloed op het herstel. Als werkgever en ook als collega is het belangrijk om je medewerkers te stimuleren om in beweging te komen. Niet alleen om de inzetbaarheid van je personeel en/of collega’s te optimaliseren, maar weet ook dat het bijdraagt aan het verminderen van gezondheidsrisico’s!
Hoe beperk je sedentair gedrag?
De oplossing om het lang zitten tegen te gaan moet eenvoudig in te voeren zijn, zonder dat het ten koste gaat van de productiviteit. Beter nog: het zou juist productiviteit moeten opleveren.
- Zit-sta bureaus dragen bij aan het verminderen van zitgedrag. Het is mogelijk om concentratie en creativiteit te verbeteren door het inlassen van herstelmomenten tijdens het werk, én door te bewegen tijdens het werk3.
- Is een zit-sta bureau niet haalbaar? Je kunt ook eens een staand overleg organiseren. Staand vergaderen is effectiever. Professor Vink - teammanager Omgeving en Innovatie bij TNO en professor aan de TU Delft - geeft aan dat je tijdens een staande vergadering scherper en meer to the point bent.
Toename productiviteit
De impact van het afwisselen tussen staand en zittend werken is onderzocht onder callcenter medewerkers. Gregory Garrett en collega’s van de universiteit van Texas stelden een groep callcenter medewerkers een zit-sta tafel ter beschikking. Ten opzichte van de zittende collega’s waren zij na 1 maand 23% productiever en na 5 maanden opliep naar 53%. De productiviteit werd hier gemeten door het aantal succesvol afgehandelde calls per uur. Het gevolg van het werken aan een zit-sta bureau is dat medewerkers scherper blijven en sneller kunnen werken4.
Toename aantal succesvol afgehandelde calls van maart t/m augustus. Begin maart kreeg een groep callcenter medewerkers zit-sta tafels. Bron Garrett et al., 2016.
Dynamische sta-werkhouding
Afwisselen van houding vermindert het sedentair gedrag. Staand werken draagt bij aan prettige werkomstandigheden en het beschermt je gezondheid. Als je het zit-sta bureau op de juiste manier gebruikt, neemt de zittijd af en verlaag je daarmee risico op gezondheidsklachten, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Lang staan aan een zit-sta bureau is vermoeiend en statisch, het lichaam is dan nog steeds nauwelijks in beweging. En ook staan kan leiden tot lichamelijke klachten. Het advies van TNO5 is om niet meer dan 1 uur achtereen en 4 uur totaal op een dag te staan.
Door te staan op het balansbord Steppie achter je zit-sta bureau creëer je een dynamische werkplek. Het lichaam is continu in balans en je beenspieren helpen je om in evenwicht te blijven. Je kunt nu een langere tijd staand werken, zonder vermoeid te raken. Ook bevordert het de bloedcirculatie in je lichaam, waardoor je minder last hebt van vermoeide benen en voeten. De beweging die je maakt op het balansbord, zorgt voor extra zuurstof toevoer (oxygeen) naar de hersenen. Deze extra zuurstof zorgt voor vernieuwde energie!
Blijf afwisselen
De uitdaging is om niet weer terug te vallen in je oude gewoonte, blijf afwisselen van houding!
Bronnen:
1Leefstijlmonitor, RIVM i.s.m. VeiligheidNL en CBS, 2015
2Lang zitten: een nieuwe bedreiging voor onze gezondheid, 2010, Hendriksen, I., TNO.
3 Oppezzo & Schwarz, 2014; Chang et al., 2014.
4 bara et al., 2008; Choi, 2010.